Thuế, Phí và lệ phí 2021

ĐỊNH NGHĨA VỀ THUẾ

Chúng ta thường đề cập tới thuế như một khoản tiền công quỹ bắt buộc phải nộp cho nhà nước mà vô cùng ít ai hiểu rõ ràng về nó. Cho tới nay vẫn chưa có một định nghĩa nào trên thế giới hợp nhất về thuế. Đứng ở những góc độ khác nhau của những nhà kinh tế khác nhau lại mang một định nghĩa khác nhau về thuế. Dưới đây Hãng Kiểm toán Calico xin cung cấp những thông tin cơ bản nhất về các loại Thuế phí khác.

Một trong những định nghĩa phổ biến rộng rãi về thuế đấy là “Thuế là một khoản thu phải nộp, không bồi thường trực tiếp của Nhà nước đối với những tổ chức và những cá nhân nhằm đáp ứng yêu cầu chi tiêu của Nhà nước vì lợi ích chung”.

Bên cạnh đó còn có định nghĩa khác “Thuế là một khoản phí tài chính buộc phải trả hoặc một số loại thuế khác vận dụng cho người nộp thuế buộc phải trả cho một tổ chức chính phủ để tài trợ cho những khoản chi tiêu công khác nhau”.

Thuế được ứng dụng lần đầu tiên tại Ai Cập cổ đại vào khoảng năm 3000-2900 TCN, trong trường hợp không trả tiền hoặc trốn thuế chống lại việc nộp thuế sẽ bị xử phạt theo quy định của luật pháp.

NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ THUẾ

Nhắc về thuế, mang vô cùng nhiều những vấn đề mà chúng ta nên biết và tìm hiểu, mỗi công dân bắt buộc phải thực hiện trách nhiệm đóng thuế với Nhà nước song song cũng là một chủ thể góp phần quản lý nguồn thuế.

Khi xã hội loài người được hình thành yêu cầu có một tổ chức lãnh đạo được lập ra và hoạt động nhằm đem tới tiện ích cho toàn bộ mọi người. Điều này đặt ra bắt buộc phải có một quỹ chung để thực thi và chi những công tác cần thiết thuế được hình thành. Hiện nay, thuế đã trở nên một phương tiện không thể thiếu dù ở bất cứ xã hội nào. Nhà nước đặt ra chế độ thuế khóa do dân cư đóng góp để có tiền chi tiêu cho sự tồn tại và hoạt động của mình.

Đặc điểm của thuế:

Các khoản thu thuế được tập hợp vào Ngân sách nhà nước là các khoản thu nhập của nhà nước được xây dựng trong giai đoạn nhà nước tham dự vào cung ứng của cải xã hội dưới hình thức giá trị.

• Thuế là cơ sở nên có để duy trì quyền lực chính trị và thực thi các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.
• Thuế dựa vào hiện trạng của nền kinh tế
• Thuế được thực thi theo nguyên tắc hoàn trả không trực tiếp là chủ yếu.

Vai trò của thuế:

Thuế giữ vai trò trọng yếu trong xã hội ngày nay, trong trường hợp không có thuế nhà nước sẽ không thể hoạt động vững chắc.

Nguồn thu của ngân sách nhà nước: Thuế được coi là khoản thu trọng yếu nhất, có thuộc tính ổn định lâu dài và lúc nền kinh tế càng tăng trưởng thì khoản thu này càng tăng.

Công cụ góp phần điều chỉnh những mục tiêu kinh tế vĩ mô: Góp phần thực thi chức năng kiểm kê, kiểm soát, quản lý chỉ dẫn và khuyến khích tăng trưởng sản xuất, mở mang lưu thông đối với mọi thành phần kinh tế theo hướng tăng trưởng của kế hoạch nhà nước, góp phần tích cực vào việc điều chỉnh những mặt mất cân đối trong nền kinh tế quốc dân.

Hãy cùng Hãng Kiểm toán Calico tiếp tục tìm hiểu về các loại Thuế phí khác trong các nội dung dưới đây.

Phân loại thuế:

Căn cứ vào đa dạng các tiêu thức khác nhau mà phân loại thuế ra thành nhiều loại để dễ dàng quản lý.

Phân loại theo hình thức thu gồm:

• Thuế trực thu: Là loại thuế thu trực tiếp vào khoản thu nhập, lợi ích thu được của những tổ chức kinh tế hoặc cá nhân.
• Thuế gián thu: Là loại thuế do những nhà sản xuất; thương gia hoặc người phân phối dịch vụ nộp cho Nhà nước phê duyệt việc; cùng số thuế này vào giá bán cho người sử dụng chịu.
• Phân loại theo thuộc tính hành chính:
• Thuế quốc gia: nộp vào ngân sách trung ương
• Thuế địa phương: nộp vào ngân sách của chính quyền địa phương

Cách phân loại này thường được sử dùng trong kế toán quốc gia; dựa vào phương pháp tổ chức quản lý thu và cấp ngân sách thụ hưởng chúng.

Phân loại thuế theo thuộc tính kinh tế gồm có:

• Dựa theo khía cạnh kinh tế bị đánh thuế: Thuế được chia thành thuế đánh vào thu nhập; thuế đánh vào tài sản tiêu dùng, thuế đánh vào tài sản, thuế đánh vào doanh nghiệp
• Dựa theo khía cạnh và tác nhân kinh tế chịu thuế: Thuế gồm các loại thuế đánh vào doanh nghiệp như: Thuế môn bài; xuất nhập khẩu, thu nhập cá nhân, tài nguyên; tiêu thụ đặc biệt, phí, lệ phí tổn phí khác, tiền đất; thuế đánh vào hộ gia đình, đánh vào sản phẩm.
• Dựa theo lĩnh vực, thuế được phân chia theo những lĩnh vực kinh tế bị đánh thuế

Kế toán thuế là một trong các vị trí không thể thiếu ở mỗi doanh nghiệp trong xã hội hiện nay. Quá trình tăng trưởng kinh doanh thương mại ngày một nâng cao; kiểm soát thuế là một trong các vấn đề vô cùng cạnh tranh không chỉ đối với nhà nước mà còn với mỗi doanh nghiệp.

Nghiệp vụ kế toán xảy ra thường xuyên; và định kỳ bảo đảm quyền và trách nhiệm nộp của doanh nghiệp đối với Nhà nước. Kế toán mang ý nghĩa quan trọng; những thông tin mua bán bàn thảo được kế toán lưu giữ và tổng hợp làm căn cứ xác định mà doanh nghiệp; những tổ chức kinh tế hoạt động kinh doanh bắt buộc nộp cho nhà nước.

PHÍ VÀ LỆ PHÍ LÀ GÌ

Phí và lệ phí là các thuật ngữ vô cùng dễ nhầm lẫn ngay cả với người thường xuyên dùng chúng. Để hiểu rõ hơn về khái niệm hai thuật ngữ này, hãy cùng Calico tìm hiểu trong nội dung dưới đây.

Phí là gì?

Phí là khoản tiền mà tổ chức; cá nhân bắt buộc phải trả nhằm căn bản bù đắp giá thành và có tính chuyên dùng khi được cơ quan Nhà nước; đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; giao cung ứng dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí ban hành đi kèm theo Luật Phí và lệ phí.

Lệ phí là gì?

Lệ phí là khoản tiền được quy định mà tổ chức; cá nhân bắt buộc nộp lúc được cơ quan nhà nước cung ứng dịch vụ công; dùng cho công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành; đi kèm theo Luật Phí và lệ phí.

Đối tượng áp dụng

Luật Phí và lệ phí vận dụng đối với cơ quan Nhà nước, bao gồm cả cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; tổ chức sự nghiệp công lập và tổ chức; cá nhân tác động tới thu, nộp, quản lý và dùng phí, lệ phí.

Nguyên tắc xác định mức thu phí

Mức thu phí được xác định cơ bản đảm bảo bù đắp chi phí; mang tính tới chính sách tăng trưởng kinh tế – xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ; đảm bảo công bằng, công khai, sáng tỏ và đồng đẳng đẳng về quyền và trách nhiệm của công dân.

Nguyên tắc xác định mức thu lệ phí

Mức thu lệ phí được ấn định trước, không nhằm mục đích bù đắp chi phí; mức thu lệ phí trước bạ được tính bằng tỷ lệ phần trăm trên giá trị tài sản; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của công dân.

Thu, nộp lệ phí

• Tổ chức thu lệ phí bắt buộc nộp đầy đủ, kịp thời số tiền lệ phí thu được vào ngân sách nhà nước.
•  Nguồn chi phí trang trải cho việc thu lệ phí do ngân sách nhà nước sắp xếp trong dự toán của đơn vị thu theo chế độ; định mức chi ngân sách quốc gia theo quy định của luật pháp.

Trách nhiệm của tổ chức thu phí, lệ phí

• Niêm yết công khai tại địa điểm thu và công khai trên Trang thông tin điện tử của đơn vị thu phí; lệ phí về tên phí, lệ phí, mức thu, phương án thu; đối tượng nộp, miễn, giảm và văn bản quy định thu phí, lệ phí.
•  Lập và cung cấp chứng từ thu cho người nộp phí, lệ phí theo quy định của luật pháp.
• Thực hiện chế độ kế toán; định kỳ báo cáo quyết toán thu, nộp, dùng phí, lệ phí; thực thi chế độ công khai tài chính theo quy định của luật pháp.
•  Hạch toán riêng mỗi loại phí, lệ phí.
• Báo cáo tình hình thu, nộp, quản lý, dùng phí, lệ phí.

Quyền, nghĩa vụ của người nộp phí, lệ phí:

• Nộp đúng, đủ, đúng thời hạn phí, lệ phí theo quy định của pháp luật.
•  Được nhận chứng từ công nhận số phí, lệ phí đã nộp.

Thu, nộp, quản lý phí và lệ phí

• Phí thu từ những hoạt động dịch vụ do cơ quan nhà nước thực thi bắt buộc nộp vào ngân sách nhà nước, nếu cơ quan nhà nước được khoán chi phí hoạt động từ nguồn thu phí thì được khấu trừ, phần còn lại bắt buộc nộp ngân sách nhà nước.
• Phí thu từ những hoạt động dịch vụ do tổ chức sự nghiệp công lập thực thi được để lại một phần hoặc tất cả số tiền phí thu được để trang trải chi phí hoạt động phân phối dịch vụ, thu phí trên nền tảng dự toán được cơ quan quốc gia có thẩm quyền phê duyệt, phần còn lại nộp ngân sách nhà nước.

Số tiền phí được khấu trừ và được để lại quy định tại khoản 1 Điều 12 Luật Phí và lệ phí được dùng như sau:

• Số tiền phí được để lại cho đơn vị thu để trang trải chi phí hoạt động phân phối dịch vụ, thu phí. Căn cứ tính chất, đặc điểm của từng loại phí; cơ quan quốc gia có thẩm quyền quyết định mức để lại cho đơn vị thu phí;
• Số tiền phí để lại được quản lý, dùng theo quy định của luật pháp; mỗi năm yêu cầu quyết toán thu, chi. Số tiền phí chưa chi hiện tại được chuyển sang năm tới để tiếp tục chi theo chế độ quy định.

• Phí thu từ những hoạt động dịch vụ do đơn vị được cơ quan quốc gia có thẩm quyền giao thực thi được để lại một phần hoặc tất cả số tiền phí thu được để trang trải chi phí hoạt động phân phối dịch vụ, thu phí; phần còn lại yêu cầu  nộp ngân sách nhà nước; việc quản lý và dùng phí thu được theo quy định của pháp luật.
• Hành vi ngăn cấm và xử lý vi phạm:

Các hành vi ngăn cấm bao gồm:

• Cơ quan nhà nước, tổ chức sự nghiệp công lập; tổ chức, cá nhân tự đặt và thu những loại phí, lệ phí;
• Thu, nộp, quản lý và dùng khoản thu phí, lệ phí đi ngược với quy định của luật pháp.

Trường hợp vi phạm những quy định của pháp luật về phí; lệ phí thì tùy theo tính chất, chừng độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật; xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy vấn trách nhiệm hình sự theo quy định của luật pháp.

THUẾ NHÀ THẦU

Thuế nhà thầu là gì?

Thuế  nhà thầu ( FCT) là loại được ứng dụng đối với đơn vị và cá nhân nước ngoài; (không hoạt động theo luật pháp Việt Nam); có nảy sinh thu nhập từ phân phối dịch vụ hay dịch vụ gắn với hàng hóa tại Việt Nam. Đối tượng chịu thuế nhà thầu là ai? Hãng Kiểm toán Calico sẽ giải đáp giúp bạn.

Đối tượng chịu thuế nhà thầu

Tổ chức nước ngoài kinh doanh sở hữu những cơ sở thường trú hay không có cơ sở thường trú tại Việt Nam; cá nhân nước ngoài kinh doanh là đối tượng trú ngụ hay không trú ngụ tại Việt Nam kinh doanh ở Việt Nam có thu nhập nảy sinh tại Việt Nam trên cơ sở hợp đồng, thỏa thuận hay cam kết giữa Nhà thầu nước ngoài với tổ chức và cá nhân Việt Nam hay giữa Nhà thầu nước ngoài với Nhà thầu phụ nước ngoài nhằm thực thi một phần công tác của Hợp đồng nhà thầu thì bắt buộc chịu thuế nhà thầu.

Tổ chức cùng cá nhân nước ngoài phân phối hàng hóa tại Việt Nam theo hình thức xuất nhập khẩu tại chỗ; và nảy sinh các phát sinh thu nhập tại Việt Nam; trên cơ sở Hợp đồng ký giữa doanh nghiệp; và cá nhân nước ngoài bên cạnh những doanh nghiệp tại Việt Nam; (ngoại trừ trường hợp gia công, xuất trả hàng hóa cho doanh nghiệp và cá nhân nước ngoài); hay thực thi cung ứng hàng hóa tại Việt Nam; sản xuất hàng hóa theo những điều kiện giao hàng của điều khoản thương nghiệp quốc tế; Incoterms mà người bán phải buộc chịu rủi ro ảnh hưởng đến hàng hóa vào tới lãnh thổ Việt Nam.

Tổ chức, cá nhân nước ngoài thực thi một phần hay hầu hết hoạt động kinh doanh sản xuất hàng hóa và phân phối dịch vụ tại Việt Nam.

Trong ấy doanh nghiệp và cá nhân nước ngoài vẫn là chủ sở hữu đối với hàng hóa giao cho doanh  nghiệp Việt Nam; hay chịu nghĩa vụ về giá thành cung ứng; quảng cáo, chất lượng dịch vụ, tiếp thị; chất lượng hàng hóa giao cho tổ chức Việt Nam hay ấn định giá bán hàng hóa, giá phân phối dịch vụ. Gồm cả trường hợp uỷ quyền hay thuê một số doanh nghiệp Việt Nam; thực thi một phần dịch vụ cung ứng và dịch vụ khác tác động đến việc buôn bán hàng hóa tại Việt Nam.

Tổ chức, cá nhân nước ngoài phê chuẩn doanh nghiệp; và cá nhân Việt Nam để thực thi việc đàm phán; ký kết những hợp đồng đứng tên doanh nghiệp; và cá nhân nước ngoài thì chịu thuế nhà thầu.

Doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài thực thi quyền xuất và nhập khẩu; cung ứng tại thị trường Việt Nam, mua hàng hóa để xuất khẩu; và bán hàng hóa cho thương gia Việt Nam theo luật pháp về thương mại.

THUẾ NHẬP KHẨU

Theo quan niệm chung, thuế là khoản tiền do những tổ chức; cá nhân nộp cho Nhà nước để góp phần san gánh nặng chi tiêu với Nhà nước; trong giai đoạn phát triển kinh tế – xã hội.

Thuế nhập khẩu là loại thuế gián thu; thu vào những loại hàng hóa được phép nhập khẩu qua biên thùy Việt Nam; độc lập trong hệ thống luật pháp Việt Nam và những nước trên thế giới.

Mục đích: Bảo vệ nền cung ứng trong nước nhưng không thể vận dụng những biện pháp hành chính. Thuế xuất nhập khẩu chỉ thu một lần, vận dụng cho hàng hóa mậu dịch và phi mậu dịch

Đối tượng chịu thuế

• Hàng hóa xuất, nhập khẩu của các đơn vị kinh tế Việt Nam thuộc những thành phần kinh tế được phép trao đổi, mua, bán, vay nợ với nước ngoài.
• Hàng hóa xuất, nhập khẩu của những tổ chức kinh tế nước ngoài, những hình thức đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
• Hàng hóa được phép xuất khẩu vào khu chế xuất tại Việt Nam và công ty trong khu chế xuất được cho phép nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.
• Hàng hóa xuất, nhập khẩu để làm hàng mẫu, quảng cáo, dự hội chợ triển lãm, giúp đỡ hoàn lại và không hoàn lại.
• Hàng hóa hoặc quà biếu, tặng, của cải vận chuyển vượt tiêu chuẩn hành lý được miễn.

THUẾ TÀI NGUYÊN

Thuế tài nguyên là một loại thuế gián thu, là số tiền mà doanh nghiệp; cá nhân bắt buộc nộp cho nhà nước lúc khai thác tài nguyên thiên nhiên.

Đặc điểm của thuế tài nguyên:

• Là một khoản thu của NSNN đối với người khai thác tài nguyên tự nhiên do Nhà nước quản lý
• Thuế tài nguyên thu trên sản lượng và giá trị thương phẩm của tài nguyên khai thác; mà không phụ thuộc vào mục tiêu khai thác tài nguyên
• Thuế tài nguyên được tạo thành trong giá bán tài nguyên mà người dùng tài nguyên; hoặc sản phẩm được tạo ra từ tài nguyên thiên nhiên bắt buộc trả tiền thuế tài nguyên.
• Thuế tài nguyên vận dụng cho tất cả tổ doanh nghiệp; cá nhân sử dụng tài nguyên thiên nhiên thuộc đối tượng chịu; không phụ thuộc mục tiêu sử dụng.

Vai trò của thuế tài nguyên:

• Tạo nguồn thu trọng yếu cho ngân sách nhà nước
• Góp phần nâng cao quản lý nhà nước trong việc bảo vệ, dùng hiệu quả nguồn tài nguyên quốc gia

THUẾ SỬ DỤNG ĐẤT

Khi dùng đất bên cạnh việc có thể bắt buộc nộp một số khoản tiền như lệ phí trước bạ; tiền dùng đất thì hàng năm người dân bắt buộc nộp thuế sử dụng đất.

Thuế sử dụng đất là một khoản nộp vào ngân sách quốc gia mà người dùng đất thực thi trong giai đoạn dùng đất thuộc đối tượng chịu thuế.

Thuế sử dụng đất gồm thuế dùng đất nông nghiệp, dùng đất phi nông nghiệp.

Khi nào phải nộp thuế sử dụng đất?

Ngoài các đối tượng được yêu cầu rõ ở trên thì trách nhiệm đóng thuế sử dụng đất có thể nảy sinh trong vài trường hợp. Hiện tại, theo Luật đất đai 2013,  đất được chia thành 2 nhóm; gồm các loại đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp. Cả 2 đều nằm trong đối tượng mà những tổ chức, cá nhân sau lúc dùng bắt buộc đóng. Theo luật định, việc đóng thuế sử dụng đất sẽ nảy sinh vài số điều kiện sau:

• Đóng thuế sử dụng đất hàng năm do những cá nhân và doanh nghiệp đã được Nhà nước xác nhận về quyền sử dụng hoặc do người đang dùng thực hiện.
• Loại đất mà những doanh nghiệp; cá nhân dùng nằm trong đối tượng pháp luật công nhận là đối tượng bắt buộc đóng thuế. Bao gồm:

    + Những loại đất dùng trong nông nghiệp: Đất trồng rừng, nuôi thủy hải sản

    + Đất phi nông nghiệp: Đất dùng để ở, dùng để kinh doanh; phân phối hoặc các loại đất thuộc nhóm này nằm trong vùng đối tượng chịu thuế nhưng sử dụng vào việc kinh doanh.

THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại gián thu đánh vào một số hàng hóa đặc biệt; với thuộc tính xa xỉ do những doanh nghiệp phân phối và tiêu thụ. Các cơ sở trực tiếp chế tạo ra hàng hoá ấy sẽ có nghĩa vụ nộp; nhưng người sử dụng là người chịu thuế vì được cộng vào giá bán. Mục đích nhằm điều tiết việc phân phối và tiêu dùng xã hội cũng như nhập khẩu. Đồng thời điều tiết mạnh đến thu nhập của người tiêu dùng. Từ ấy nâng cao nguồn thu cho Ngân sách quốc gia, nâng cao quản lý sản xuất kinh doanh.

Đặc điểm của thuế tiêu thụ đặc biệt:

• Có đối tượng chịu hẹp, chỉ bao gồm vài hàng hóa, dịch vụ mà Nhà nước phải điều tiết.
• Điều tiết một lần trong suốt giai đoạn lưu thông hàng hoá và dịch vụ.
• Thuế suất tiêu thụ đặc biệt cao. Do đối tượng chịu thuế tiêu thụ cụ thể là các loại hàng hóa; dịch vụ có thuộc tính xa xỉ, không thực sự bắt buộc nên việc vận dụng thuế suất cao; là nhằm điều tiết lại giai đoạn sản xuất, dùng các loại hàng hóa, dịch vụ này.

THUẾ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Thuế bảo vệ môi trường là thuế gián thu; trực thu vào hàng hóa lúc dùng gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Đặc điểm của thuế bảo vệ môi trường:

• Thứ nhất, thuế bảo vệ môi trường là thuế gián thu.
• Thứ hai, đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường là hàng hóa có ảnh hưởng xấu đến môi trường.
• Thứ ba, thuế bảo vệ môi trường là loại vận dụng thuế tuyệt đối.
• Thứ tư, thuế bảo vệ môi trường chỉ điều tiết một lần vào khâu đầu tiên hình thành buộc hàng hóa chịu thuế trên thị trường nội địa.
• Thứ năm, mục đích trọng yếu nhất của thuế bảo vệ môi trường là tạo nguồn thu cho ngân sách quốc gia, song song góp phần bảo vệ môi trường, bảo đảm tăng trưởng bền vững.

Hãng Kiểm toán Calico tin rằng với các dịch vụ chuyên ngành sẽ mang tới cho Quý đơn vị và các bên liên quan cái nhìn toàn diện về các loại thuế và pahí khác bao gồm Phí và Lệ phí cùng các loại Thuế.

Với mục tiêu trở thành một trong các công ty kiểm toán hàng đầu Việt Nam cung cấp các dịch vụ chuyên ngành có giá trị tới khách hàng bằng cách làm việc chuyên nghiệp, chính xác, Calico hi vọng sẽ hỗ trợ toàn diện các yêu cầu của Quý khách hàng. Để biết thêm các thông tin liên quan đến nghiệp vụ kế toán, kiểm toán, quý khách vui lòng liên hệ tới Hãng Kiểm toán Calico (kiemtoancalico.com) để được hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời.

Mọi chi tiết xin liên hệ:

• Hãng kiểm toán Calico
• Địa chỉ: Tầng 29, Tòa Đông, Lotte Center Hà Nội
• Số 54 Liễu Giai, Phường Cống Vị, Quận Ba Đình, TP. Hà Nội
• VPGD: Phòng 2302, Tháp B, Toà nhà The Light, đường Tố Hữu, Phường Trung Văn, Quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội.
• Hotline: 0966.246.800
• Email: calico.vn@gmail.com
• Website: kiemtoancalico.com | www.calico.vn